بیماری دست، پا ، دهان

یک بیماری ویروسی است که عالئم شامل تب، زخمهای دهانی و بثورات پوستی و تاول است. عالئم پوستی
معموال روی دست و پا دیده میشود.این بیماری در کودکان کمتر از ۵ سال شایع بوده و اکثر کودکان ۷-1۰
روز عالئم خفیف دارند.شیوع این بیماری بیشتر در فصل تابستان و پاییز است.

علائم:

تب و علائم شبه آنفوالنزا

علائم شامل موارد زیر است:

• تب
• بی اشتهایی
• گلودرد
• بی حالی

کودکان معموال ۳-۵ روز بعد از ابتال به ویروس ؛ تب و سایر عالئم مشابه آنفوالنزا را بروز میدهند.

زخمهای دهانی:

کودک ممکن است دچار زخمهای دردناک دهانی شود.این زخمها معموال کوچک است. بر روی زبان و داخل
دهان دیده میشوند، تاولی میشوند و ممکن است دردناک باشند.

علائمی که نشان میدهد که بلع ، برای کودک دردناک می باشد:

• عدم تمایل به خوردن و آشامیدن
• ریختن بیش از حد آب دهان
• تمایل به خوردن مایعات سرد

بثورات پوستی:

بثورات معموال در کف دست و پا دیده میشوند.ممکن است عالئم پوستی بر روی باسن، پاها و بازو نیز دیده
شوند. معموال خارش ندارند و به شکل لکههای قرمز صاف یا کمی برجسته دیده میشوند.ممکن است تاول
ایجاد شود. مایع موجود در تاول و دلمه حاصل از بهبودی تاول، میتواند حاوی ویروس باشد.
تاولها را تمیز نگه دارید و از دست زدن به آنها خودداری کنید.

تشخیص:

تشخیص بیماری دست، پا ، دهان؛ براساس شرححال و معاینه بالینی است. پزشک با توجه به ضایعات
پوستی ، سن و سایر عالئم میتواند تشخیص دهد که کودک به این بیماری مبتالست.
در موارد نادر ممکن است نمونه حلق یا مدفوع گرفته و برای آزمایشگاه ویروسشناسی ارسال گردد.

علل:

بیماری دست، پا ، دهان توسط ویروسهای خانواده انتروویروسها ایجاد میشود.شایعترین علت این بیماری
A16 coxsackievirus میباشد.سایر کوکساکی ویروسها نیز میتوانند باعث این بیماری شوند.

راههای انتقال:

افراد مبتال به بیماری معموال در هفته اول انتقال ویروس بیشتری دارند.گاهی اوقات ممکن است فرد مبتال،
تا هفتهها بعد از بهبود عالئم نیز ویروس را انتقال دهد.

ویروس از طریق:

ترشحات بینی ،حلق، و آب دهان، مایع حاصل از تاول ، و مدفوع منتقل میشود.

پیشگیری:

بیماری دست، پا ، دهان بسیار مسری است.

با انجام موارد زیر از ابتال و انتشار بیماری جلوگیری کنید:

1- شستشوی دستها

دستهای خود را با آب و صابون حداقل به مدت 2۰ ثانیه بشویید.اگر آب و صابون در دسترس نیست از
ضدعفونی کنندههای بر پایه الکل استفاده کنید.
بعد از
گرفتن بینی،
عطسه ،
سرفه ،
تعویض پوشک ،
استفاده از سرویس بهداشتی ،
و قبل و بعد از مراقبت از بیمار، دستهای خود را بشویید.

2-ضدعفونی کردن سطوح

سطوحی که زیاد لمس میشوند؛مانند: اسباببازیها ، دستگیرهها ، وسایل مشترک را ضدعفونی و تمیز
کنید.

3- خودداری از دست زدن به چشم، بینی و دهان

اگر ویروس روی دست شما باشد با لمس چشم، بینی یا دهان ممکن است به بیماری مبتال شوید.

4- خودداری از تماس نزدیک با فرد بیمار

از به آغوش گرفتن، بوسیدن و دست زدن به فرد مبتال به بیماری دست ، پا ، دهان خودداری کنید.

درمان:

اکثر کودکان مبتال، طی ۷-1۰ روز به خودی خود بهبود مییابند.درمان بیماری عالمتی میباشد.
برای بهبود عالئم مانند تب و درد ناشی از زخمهای دهانی از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن،
ایبوپروفن و… استفاده کنید.
به هیچ عنوان از آسپرین استفاده نکنید!
مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی مایعات دریافت میکند.

• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

کودک به اندازه کافی مایعات دریافت نمیکند
عالئم بعد از 1۰ روز همچنان بهبود نیافتهاند
وجود عالئم شدید
نقص سیستم ایمنی
کودک با سن کم )به ویژه زیر ۶ماه(

• آیا کودکان میتوانند در زمان بیماری در مهد یا مدرسه حاضر شوند؟

بله ! چون این بیماری خفیف میباشد کودکان در صورتیکه بدحال نباشند ؛ میتوانند در کالسهای مهد یا
مدرسه شرکت کنند.
در صورت تب ، آبریزش از دهان به صورت غیرقابل کنترل به همراه زخمهای دهانی کودکان باید در خانه
استراحت کنند.
در موارد خاص ممکن است اداره بهداشت برای جلوگیری از شیوع شدید بیماری، بخواهد کودکان مبتال در
خانه باشند.

عوارض:

عوارض ناشی از بیماری دست، پا و دهان نادر است.
همانطور که گفته شد بیماری دست، پا و دهان معموالً خفیف است. تقریباً همه افراد در عرض ۷-1۰ روز
بدون هیچ یا حداقل درمان پزشکی بهبود می یابند

• کم آبی بدن

برخی از افراد، به ویژه کودکان خردسال، اگر نتوانند مایعات کافی را بنوشند)به دلیل زخمهای دردناک
دهانی( ممکن است دچار کم آبی شوند.

• -افتادن ناخن های دست و پا

به ندرت، افراد ممکن است پس از ابتال به بیماری، ناخن دست یا پا را از دست بدهند. بیشتر گزارشات از
دست دادن ناخن دست و پا در کودکان است.فرد معموالً طی چند هفته پس از بیماری ناخن خود را از
دست می دهد.

• مننژیت ویروسی )آسپتیک(

بسیار نادر است، اما تعداد کمی از افراد مبتال به بیماری دست، پا و دهان به مننژیت ویروسی مبتال می
شوند. این بیماری باعث تب، سردرد، سفتی گردن یا کمردرد می شود

• آنسفالیت یا فلج

در موارد نادر ، افراد مبتال به بیماری دست، پا و دهان دچار آنسفالیت )تورم مغز( یا فلج می شوند. بسیار
بسیار نادر است